Speedball® BLOCK PRINT | Tutorial by Esther Elzinga — Studio Tokek

Speedball tutorial demo review Ester Elzinga

Hey, even kennismaken? Ik ben Esther Elzinga, printmaker/stempelmaker uit Dordrecht. In mijn creatieve studio Tokek combineer ik mijn liefde voor printmaken en stoffen.

In deze tutorial laat ik zien hoe je een block-print maakt — het is makkelijker dan je denkt! Ik weet zeker dat jij na het lezen van mijn BLOG-post zelf óók een mooie print kunt maken.

Ik neem eerst in het kort even de belangrijkste gereedschappen & materialen die ik in deze turorial gebruik met je door. Goed gereedschap is het halve werk — en daarom werk ik zelf graag met Speedball®!

De gutsen van Speedball® zijn fijn om mee te beginnen. Ze zijn goed scherp en niet duur. Er zijn verschillende vormen (bijvoorbeeld een U-vorm en een V-vorm) en maten. Je klikt ze in het heft en na afloop kun je ze ook in dat heft opbergen. Lekker makkelijk dus!

Als carving block gebruik ik hier Speedy-Carve™. Deze latex-vrije synthetische drukplaat combineert het gemak van het werken in een zachte drager met de precisie en details die je met traditionele harde dragers zoals linoleum kunt krijgen. Het is flexibel, breekt niet, er komen geen barsten in en het kruimelt niet. Je kunt het gebruiken met klassieke drukinkten, watervermengbare drukinkten, olieverf en acrylverf. En of je nu met de hand, een baren of een pers werkt, je krijgt altijd een gelijkmatige afdruk. Kortom: perfecte kwaliteit, ik ben er een grote fan van.

En dan papier. Het mooie van block-printing is dat je op heel veel verschillende soorten papier kunt werken. Het is echt iets om mee te experimenteren in het printmaken. Er zijn zoveel verschillende texturen, kleuren en gramsgewichten! Koop gewoon wat losse vellen en zie wat voor jouw het beste werkt. Trouwens, je kunt ook op textiel drukken, maar ik raad je aan om op papier te beginnen.

De Fabric and Paper Block Printing Ink die ik hier gebruik droogt lekker snel. Na een nachtje zijn m'n prints al droog. TIP! Speedball® heeft een voordelige set met 6 basis-kleuren waarmee je zelf héél véél extra kleuren kunt mengen. Hetzij door ze direct op je inktplaat te mengen of door ze indirect te mengen, doordat je verschillende lagen op elkaar drukt.

Die inkt breng je op met een inktroller. Ik vind de soft rubber inktrollers van Speedball® erg fijn werken. Ze houden de inkt goed vast en je kan ze makkelijk schoonmaken na gebruik.

En om je print te maken kun je je hand, een pollepel of een baren — een klassieke handwrijver — gebruiken. Als je veel gaat printen is een professionele (hand)drukpers eigenlijk onmisbaar.

Ik gebruik trouwens nog wat meer gereedschappen & materialen, maar die komen in de step-by-step wel aan de orde!

TIP! Er zijn ook handige sets

Als je na het lezen van mijn tutorial enthousiast geworden bent en zélf wilt experimenteren met block printing, dan zijn deze sets echt iets voor jou!

Er zit alles in wat je nodig hebt om te beginnen — je hebt alleen nog wat papier nodig.

Niet per se nodig, maar wel handig...

Snijmat
(Hand)drukpers
Stempelkussen
Vouwbeen
een stift of een marker

En verder heb je natuurlijk papier nodig...

Je kunt heel veel verschillende soorten gebruiken, maar ik breng graag 2 goede papiersoorten van het huismerk van GERSTAECKER onder je aandacht.

En transparant papier is handig bij het overtrekken.

In deze step-by-step leg ik uit hoe je werkt— let’s get started!

( 01.1 ) de schets in mijn schetsboek...

Om te beginnen moet je een idee hebben voor je block-print. Inspiratie kun je overal vinden: in de natuur, in musea of gewoon om je heen. Als je een idee hebt kun je een schets gaan maken. Ik heb tulpen en Delfts blauw als inspiratie genomen. Ik hou van bloemen en vogels snijden, dus met dat in gedachten ben ik gaan schetsen. Als je geen schets wilt of kunt maken, dan is dat geen probleem: je kunt ook een foto uit een boek of van internet gebruiken. Je kunt meteen een ontwerp maken op je carving block, maar ik doe dat liever niet. Dus vandaar eerst een schets op papier.

( 01.2 ) de schets overgetrokken met een zwarte outliner...

Ik heb de schets overgetrokken met een zwarte outliner. Zo kun je beter zien wat de definitieve lijnen worden en het maakt het overtrekken makkelijker. Let op dat je schets op het blok past qua maat. Zoniet zou je met een kopieermachine je schets kunnen vergroten of verkleinen. Ik vindt het handig om het blok rondom na te trekken in mijn schetsboek zodat ik zeker weet dat de maat en verhoudingen kloppen.

( 02.1 ) links negatief en rechts positief uitgesneden...

Dit is de fase waarin je moet gaan bedenken welke vlakken je weg wilt gaan snijden. Oftewel wil je negatieve of positieve vlakken en waar precies. Negatief betekent alle vlakken die blijven en dus niet weg gesneden worden. Dit zijn de plekken waar inkt op komt. En positief zijn dus de vlakken die zijn weg gesneden. Hier zie je een voorbeeld van een blad dat in zowel negatief als positief is gesneden.

( 02.2 ) trek je tekening over op transparant papier...

Leg een vel transparant papier (of bakpapier) over je tekening en trek je ontwerp over met een zacht potlood (2B of zachter). Het is handig om het overtrek papier vast te zetten met een plakbandje zodat het niet kan gaan schuiven.

( 03.1 ) maak het plakband los en zorg dat je geen vlekken krijg...

Als alles is overgetrokken maak je het plakband voorzichtig los. Kijk uit dat je niet over het overtrekpapier gaat met je hand, want het zachte potlood maakt makkelijk vlekken.

( 03.2 ) leg je overgetrokken tekening op het carving block...

Draai het transparante papier met je overgetrokken tekening om en leg het op het carving block. Wrijf voorzichtig, zonder het papier te bewegen, met je vingers of evt de bolle kant van een lepel of een vouwbeentje over het papier.

( 04.1 ) controleer door een hoekje op te tillen of je afdruk er goed op staat...

Je zult zien dat de afdruk van je tekening zonder veel kracht te hoeven zetten op het carving block verschijnt. Controleer evt. door een hoekje op te tillen of de afdruk er goed op staat. Kijk uit met verschuiven!

( 04.2 ) ik heb de afbeelding iets donkerder gemaakt met een zacht potlood...

Ik heb de afbeelding iets donkerder gemaakt met een zacht potlood, zodat je het beter ziet op de foto’s. Dit is meestal niet nodig. Ook zou je de lijnen kunnen overtrekken met een donkere zachte stift.

( 05.1 ) leer voor je écht begint met snijden je mesjes goed kennen...

Leer voor je begint met snijden in je blok, je mesjes goed kennen. Maak een proefje met verschillende oefeningen. Bijvoorbeeld rechte lijnen naast elkaar met verschillende mesjes. Kijk wat de verschillen zijn. Probeer eens streepjes of stipjes te maken. Maak lijnen die van dik naar dun gaan. Probeer rondjes te snijden enz. Je zal zien dat oefening letterlijk kunst baart.

TIP! Als je een bocht of rondje moet snijden, hou dan je hand stil en beweeg het rubber rustig onder je hand. Zo kun je goed sturen en krijg je vloeiende lijnen.

( 05.2 ) ik begin zelf altijd met de buitenrand van de afbeelding...

En dan is het echt tijd om je gutsje in het carving block te zetten. Ik begin zelf altijd met de buitenrand van de afbeelding. Hiervoor gebruik ik een V-mesje. Zo krijg je een duidelijke en beetje diepe lijn. Let op: snijd altijd van je af en leg je andere hand niet voor je mesje. De gutsen zijn zeer scherp!!

( 06.1 ) met een Bench hook & Inking plate werk je veiliger & preciezer...

TIP! Speedball® heeft ook een Bench hook & Inking plate. Dat is een oerdegelijke en stabiele snijplank met een aanlegrand op de ene kopse kant, die over de rand van je werktafel valt. Aan de andere kopse kant is een koplijst, waar je je werkstuk tegenaan legt. Zo werk je bij lino- of houtsnede altijd van je lichaam weg, terwijl je werkstuk niet weg kan glijden. Je werkt veiliger & preciezer en voorkomt schade aan je werktafel! En omdat deze plaat van metaal gemaakt is, kun je 'm ook als een makkelijk te reinigen tablet voor het uitrollen van je inkt, het wegleggen je inktroller en het inkten van je lino- of houtsnede gebruiken.

( 06.2 ) nu haal ik al het materiaal langs de buitenrand weg...

Nadat ik de buitenrand van de afbeelding uitgesneden heb, haal ik al het materiaal langs de buitenrand weg.

( 07.1 ) na je testprint kun je het altijd altijd nog dieper wegsnijden als je dat mooier vindt...

Ik doe dat niet te diep, want ik vind het leuk als er nog wat beweging (door strepen) rond de bloemen blijft zitten. Na je testprint kun je het altijd nog dieper wegsnijden als je dat mooier vindt. Als je wilt zou je zelfs de hele buitenrand langs de afbeelding weg kunnen snijden met een Stanley mesje.

( 07.1 ) een kleiner mesje werkt goed voor de details...

Zo, dat is klaar en nu de binnenkant. Een kleiner mesje werkt goed voor de details. Test op je proefstukje welk mesje het beste zal werken. Dit is echt een werkje om de tijd voor te nemen. Rustig aan ieder lijn weghalen. Beter teveel laten staan en later nog wat weghalen dan uitschieten!

( 08.1 ) ...het is tijd voor een testprint!

Als je alles weggesneden hebt, is het tijd voor een testprint!

TIP! Maak een testprint met een stempelkussen. Zo hoef je niet je inkt en rollers te gebruiken en kan je op een snelle en simpele manier kijken waar eventueel nog iets weg moet.

( 08.2 ) met 6 basis kleuren kun je iedere gewenste kleur makkelijk mengen...

Ik gebruik Fabric and Paper Block Printing Ink van Speedball®. Met 6 basis kleuren kun je iedere gewenste kleur makkelijk mengen. Je kunt deze inkt op papier én textiel gebruiken, maar maak éérst een testprint op papier!

( 09.1 ) je zet je kleur bovenaan de inktplaat op...

Zet een kleur op of meng een kleur. Je kunt een spateltje gebruiken om de kleur te mengen. Je zet je kleur bovenaan je inktplaat op — dit wordt het inkt reservoir. Hier kan je weer voorzichtig wat nieuwe inkt vandaan rollen als je roller geen inkt meer heeft.

( 09.2 ) ...je hebt waarschijnlijk minder inkt nodig dan je denkt!

Gebruik nooit teveel inkt op je roller, dat wordt zeker niet mooi! Hierdoor gaan de details op je blok dichtzitten met inkt. Je hebt waarschijnlijk minder inkt nodig dan je denkt. Rol steeds een piepklein beetje inkt mee op de roller tot deze gelijkmatig met inkt gevuld is. Als je roller eruit ziet als een sinaasappelschil dan zit er teveel inkt op roller! Je kunt het teveel aan inkt voorzichtig van de roller schrapen en terug in het inkt reservoir doen…en voorzichtig opnieuw beginnen.

( 10.1 ) druk niet te hard op de roller, anders lopen de details vol inkt...

Als de inkt egaal en niet te dik op de roller zit, rol je de inkt op je blok. Blijf rollen tot alle omhoogstaande delen inkt hebben. Druk niet te hard op de roller, anders lopen de details vol inkt. Beweeg de roller van boven naar beneden en van links naar rechts, zo weet je zeker dat overal inkt zit. Leg nu de roller weg en zorg ervoor dat je geen inkt aan je vingers hebt voor je het papier oppakt.

( 10.2 ) oefen met een pollepel of een baren in een draaiende beweging druk uit op het papier...

Leg het papier op je blok en wrijf zachtjes met je hand over het papier. Het papier zit hierdoor vast aan je blok en zal niet zo makkelijk meer verschuiven. Oefen met een pollepel of een baren in een draaiende beweging druk uit op het papier.

( 11.1 ) en nu het leukste gedeelte...

Nu kun je voorzichtig het papier lostrekken van je blok! Toch altijd het leukste gedeelte!

( 11.2 ) ...en daar is je testprint!

En daar is je testprint!! Misschien ben je er in een keer blij mee of misschien wil je nog wat kleine veranderingen aanbrengen.

Ik haal alleen nog wat strepen weg aan de linkerkant van het blok. Een beetje beweging vind ik mooi maar dit is net teveel.

( 12.1 ) ...en zo hangt m’n studio ineens vol met vrolijke prints!

Als je tevreden bent met je testprint kun je je definitieve prints drukken. Dat kun je natuurlijk ook met een pollepel of een baren doen, maar ik gebruik daar liefst een (hand)drukpersje voor. En zo hangt m’n studio ineens vol met vrolijke prints!

( 12.2 ) je kunt met variaties in kleur en meerkleurendruk werken...

De mogelijkheden met block-printing zijn eindeloos. Je kunt met variaties in kleur en meerkleurendruk werken. Drukken op papier met verschillende structuren...en zelfs op textiel. TIP! Of wat dacht je van een t-shirt met je eigen print erop?

Je kunt natuurlijk op meer manieren werken met het Speedy-Carve™ carving block van Speedball®. In deze video laat mijn Amerikaanse collega Susana McDonnell je zien hoe je met een kopietje en een strijkbout een image-transfer maakt. Het formaat van de video is helaas een beetje akward, maar toch: KIJK-TIP!

Heb jij nou — en misschien wel naar aanleiding van deze tutorial — ook een mooie block-print gemaakt? Deel je werk dan op social media en tag ons account @Gerstaecker_NL!

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ Facebook ○ Instagram ○ Youtube ○ LinkedIn ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

Wil je niets missen van al onze nieuwe artikelen? En op de hoogte blijven van alle ins & outs? Van alle kortingsacties, workshops & Q&A‘s? Ben je benieuwd hoe anderen werken? En geïnteresseerd in hands-on tips & tricks? In technische info & achtergrondartikelen?

Lees dan ons gratis MAGAZINE, schrijf je in op onze NIEUWSBRIEF, lees onze BLOG‘s en volg ons op social media!

Over Esther Elzinga

Esther Elzinga is een printmaker/stempelmaker uit Dordrecht. Ze is afgestudeerd in high-fashion aan de Mode & Design Academy. In haar creatieve studio Tokek combineert ze haar liefde voor printmaken en stoffen.

Meer van Esther?

Ze nodigt je van harte uit haar te volgen!

Tokek betekent trouwens hagedis in Bahasa, de taal van Indonesië. Esther heeft lang in Singapore gewoond en daar een voorliefde voor Azië aan overgehouden — vandaar!